فواره های گدازه از سیستم آتشفشانی Sundhnúkur در جنوب غربی ایسلند در 14 ژانویه 2024 فوران کردند. جهان در حال تماشای وب کم و رسانه های اجتماعی استجریان های گدازه جاده ها را قطع کردند و از شکاف جدیدی بیرون آمدند که به حومه شهر ساحلی گرینداویک کشیده شد و حداقل سه خانه را در مسیر خود سوزاند.
در همان نزدیکی، ماشین آلات ساختمانی که هفته ها کار کرده بودند ساخت سدهای بزرگ خاکی و برم در تلاش برای منحرف کردن جریان گدازه او مجبور به عقب نشینی شد.
مردم در گذشته راه‌های زیادی را برای جلوگیری از گدازه‌ها امتحان کرده‌اند، از تلاش برای منجمد کردن آن در محل با خنک کردن آن با آب دریا، استفاده از مواد منفجره برای مختل کردن عرضه آن، تا ساخت موانع زمینی.
هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا عملیات خاکی ایسلند می تواند گرینداویک، شهری با جمعیت حدود 3500 نفر و نیروگاه زمین گرمایی مجاور را نجات دهد یا خیر. پسندیدن آتشفشان شناس، من این روش ها را دنبال می کنم. موفقیت‌آمیزترین تلاش‌ها برای متوقف کردن یا تغییر مسیر گدازه‌ها شامل انحرافاتی مانند آنچه در ایسلند بود، بوده است.
چرا توقف گدازه اینقدر سخت است؟
گدازه یک مایع آهسته و چسبناک است که تا حدودی شبیه قیر است. تحت تأثیر گرانش است، بنابراین مانند سایر مایعات، به شیب ترین راه از شیب به پایین جریان می یابد.
با دمای سنگ مذاب اغلب بیش از 2000 درجه فارنهایت (1000 درجه سانتیگراد)، هیچ چیز نمی تواند آن را متوقف کند.
یخ زدن گدازه در پی آن
در سال 1973، ایسلندی ها تلاش کردند معروف ترین آزمایش “انجماد گدازه”.. آنها از شیلنگ آب از یک ناوگان قایق های کوچک و کشتی های ماهیگیری برای محافظت از جزیره کوچک Heimaey در برابر گدازه های آتشفشان Eldfell استفاده کردند.
جریان‌های گدازه‌ای بندر را تهدید می‌کند که برای صنعت ماهیگیری منطقه و راه نجات سرزمین اصلی ایسلند حیاتی است. فوران قبل از اینکه موفقیت استراتژی به درستی ارزیابی شود به پایان رسید، اما بندر زنده ماند.
مبارزه گدازه با مواد منفجره
هاوایی های استفاده شده مواد منفجره ای که در سال های 1935 و 1942 توسط هواپیماها پرتاب شد تلاش برای متوقف کردن جریان های گدازه از آتشفشان Mauna Loa که شهر هیلو در جزیره بزرگ را تهدید می کرد.
ایده این بود که مجاری یا لوله های گدازه ای در آتشفشان که گدازه را به سطح می رساند، مختل شود. هیچ یک از این تلاش ها موفقیت آمیز نبود. انفجارها کانال های جدیدی ایجاد کردند، اما گدازه های تازه تشکیل شده به زودی تمام شدند دوباره به کانال اصلی گدازه پیوست.
موانع گدازه و انحرافات
بیشتر تلاش‌های اخیر بر روی راهبرد سوم متمرکز شده‌اند: ساختن سدها یا خندق‌ها در تلاش برای منحرف کردن جریان گدازه‌ها به مسیری متفاوت از شیب‌های تند فرود، به سمت «گدازه‌ای» متفاوت. مفهومی حوضه مانند اما جایی که گدازه به طور طبیعی جاری خواهد شد.
نتایج مخلوط شده‌اند، اما انحراف می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد اگر جریان گدازه به وضوح به یک منطقه جداگانه منحرف شود که در آن گدازه به طور طبیعی در آن جریان داشته باشد – بدون اینکه جامعه دیگری در این فرآیند به خطر بیفتد.
با این حال، بسیاری از تلاش ها برای انحراف گدازه با شکست مواجه شده است. موانع ساخته شده در ایتالیا برای جریان گدازه اتنا را متوقف کنید در سال 1992 جریان را کاهش داد اما گدازه در نهایت هر یک را غرق کرد.
تلاش های انحرافی ایسلند
مقامات ایسلندی ساکنان گرینداویک را در نوامبر 2023 پس از انبوهی از زمین لرزه ها که نشان دهنده فعال شدن مجدد سیستم آتشفشانی مجاور بود، تخلیه کردند.
مدت کوتاهی پس از آن، ساخت و ساز موانع حفاظتی برای شهر و برخی زیرساخت های حیاتی در نزدیکی آن – به ویژه نیروگاه زمین گرمایی Svartsengi – آغاز شد. ساخت و ساز باید در اواسط دسامبر متوقف می شد، زمانی که اولین فوران آتشفشانی در حدود 2.5 مایلی شمال شرقی گرینداویک رخ داد، اما کار در ژانویه از سر گرفته شد. کار هنوز در حال انجام بود که ماگما دوباره در 14 ژانویه به سطح رسید.
منحرف کردن گدازه در این منطقه دشوار است، تا حدی به این دلیل که زمین اطراف گرینداویک نسبتاً مسطح است. این امر شناسایی یک مسیر جایگزین واضح از شیب دارترین نزول برای تغییر مسیر گدازه را دشوارتر می کند.
این را مقامات ایسلندی اعلام کردند در 15 ژانویه که بیشتر گدازه های شکاف اصلی به بیرون از مانع سرازیر شده بود، اما شکاف جدید همچنین در داخل محیط باز شد و گدازه ها را به محله فرستاد. متأسفانه، این بدان معناست که گرینداویک همچنان در خطر است.
این مقاله ویرایش شده توسط گفتگو تحت مجوز Creative Commons. ادامه مطلب مقاله اصلی.
